AIKI-CIAŁO – PROJEKT BADAWCZY

AIKI-CIAŁO

Aiki-Ciało to autorski projekt badawczy AST, prowadzony przez mgr Annę Dudę z Wydziału Teatru Tańca AST w Bytomiu oraz Sensei Piotra Masztalerza 6 Dan z Wrocław Aikikai, który powstał z myślą o włączeniu elementów praktyki aikido do kontekstu edukacyjnego AST, a następnie zbadaniu możliwych zastosowań dla rozwoju świadomości ciała i ruchu studentów/studentek aktorstwa.

Partnerzy

Wrocław Aikikai należy do organizacji Birankai Polska, zaakceptowanej przez główną światową organizację Birankai International (prowadzona przez Fundację Aikikai w Tokio), stworzoną przez T. K. Chiba Shihan 8 Dan, jednego z najbliższych uczniów Morihei Ueshiba – samego twórcy aikido. Wrocław Aikikai powstało pod nazwą Wrocławska Sekcja Aikido w 1997 roku. Od września 2010 roku Dojo działa w pierwszym we Wrocławiu, przystosowanym jedynie do zajęć Aikido obiekcie przy ul. Hubskiej 20.

Założycielem i głównym nauczycielem Wrocław Aikikai jest Piotr Masztalerz Sensei 6 Dan, który pobierał nauki bezpośrednio od wspomnianego już T. K. Chiba Shihan 8 Dan. Jest to więc bezpośrednia linia przekazu w trzecim pokoleniu od samego twórcy praktyki. Piotr Masztalerz jest uznanym mistrzem na skalę światową, co potwierdza rozpoznawalność Dojo w globalnej strukturze Birankai i prowadzone przez Masztalerza regularne staże w ważniejszych ośrodkach rozsianych na wszystkich kontynentach. Jest to również jedyne w Polsce „żywe Dojo” – miejsce praktyki, prowadzone w duchu i na wzór oryginalnych japońskich zasad, umożliwiające nie tylko regularną codzienną praktykę, ale i doskonalenie warsztatu w tradycyjnej strukturze relacji mistrz-uczeń i w kontakcie z całą społecznością Dojo, liczącą aktualnie około 200 praktykujących.

Możliwość kontaktu z praktyką źródłową (adaptowaną do polskich warunków kulturowych z zachowaniem ciągłości oryginalnego przekazu), która u swych podstaw ma wyjątkowy pokojowy przekaz (wyróżniający aikido spośród innych gałęzi sztuk walki) i interesujący system kształcenia, w którym osoba praktykująca rozwija swoją świadomość ciała na wielu poziomach (podstawowym – pracy ze sobą, z partnerem, w sytuacji grupowego treningu, w relacji mistrz-uczeń, w relacji do tradycji i szerszej struktury organizacyjnej) w codziennym i regularnym wymiarze to interesujące dla prowadzących projekt badawczy konteksty edukacyjne. Uzupełnieniem tego systemu jest idea „żywego Dojo”, inspirująca nie tylko na poziomie badawczym, ale również organizacyjnym – jako alternatywa dla projektowego lub komercyjnego typu działalności na polu praktyk ruchowych.
Więcej o misji, strukturze pracy i wydarzeniach Wrocław Aikikai – na kanałach informacyjnych Dojo:
– https://wroclawaikikai.pl/
– https://www.facebook.com/WroclawAikikai
Zachęcamy też do lektury:
https://www.empik.com/krolestwo-kurzu-masztalerz-piotr,p1244165535,ebooki-i-mp3-p

Obszary badawcze

Projekt skupia się na praktyce aikido jako formie pracy ze świadomością ciała i jako formie treningu fizycznego. Punktem wyjścia są podstawowe definicje, sytuujące aikido w szerzej rozumianym kontekście edukacyjnym, współdzielonym również z innymi formami pracy z ciałem:
ai – „harmonia i równowaga, dopasować się do czegoś”, „razem, zgodnie, tak samo”
ki – „energia psychofizyczna i stan witalny człowieka”
aiki – „opanowanie ciała i umysłu, doznanie panowania nad ki, w technikach objawiające się jednoczeniem kiuke z ki tori”
do (michi) – „droga, metoda zdobywania życiowych doświadczeń”
aikido – japońska sztuka walki, której celem jest rozwój człowieka i poznanie praw natury i harmonii”
Źródło: Słownik podstawowych pojęć zawarty w: Bartosz Ciechanowicz, Kij w Aikido, tom I, Pomorska Akademia Aikido Bartosz Ciechanowicz, Kołobrzeg 2015, s. 213-218.

W szczególności interesujące będą dla nas następujące aspekty praktyki aikido oraz wzajemne relacje między nimi:

• struktura treningu fizycznego, jego elementy i funkcje,
• filozofia praktyki, w szczególności wymiar harmonizujący,
• antropologiczny wymiar praktykowania i dialog międzykulturowy (przenikanie się tradycji Wschodu i
  Zachodu),
• podążanie za tradycją a element twórczej interpretacji,
• praca świadomościowa a element estetyczny/widowiskowy,
• rozwój indywidualny a pozostałe poziomy relacji kształtowanych przez praktykę,
• walory prozdrowotne,
• strategie pedagogiczne i dydaktyczne zapisane w praktyce aikido,
• idea „żywego Dojo” i inspiracje dla budowania wspólnoty wokół praktyki.

Wskazane obszary badawcze znajdą odzwierciedlenie w specjalnie opracowanym na potrzeby tego kursu programie działań (opis w kolejnym punkcie). Aiki-Ciało to zatem refleksja na temat możliwych inspiracji płynących ze źródłowej praktyki aikido wobec innych kontekstów edukacyjnych i szerszej refleksji na temat filozofii pracy z ciałem, poszukiwania witalności i celowości w doskonaleniu ciała i umysłu. Pod względem metodycznym aikido jest również doskonałym przykładem praktyki głęboko przywiązanej do techniki, a zarazem nastawionej nierozerwalnie na głęboki, filozoficzny kontakt ze sobą i poznawanie natury własnego ruchu. W tym miejscu dotykamy również ważnych pytań o współczesne potrzeby edukacji – poszukującej balansu między cierpliwą i regularną pracą, kształtowaniem odporności na bariery fizyczne, a swobodą i afirmatywnym stosunkiem do własnego ciała i jego możliwości. Aikido i jego ideowy przekaz związany z unikaniem walki, pozwala zetknąć się z tym trudnym do uchwycenia balansem, oferując doświadczenie połączenia między dyscypliną i rozluźnieniem ciała. Głównym celem projektu będzie analiza zastosowania tak rozumianej praktyki aikido w wybranych kontekstach
edukacyjnych i określenie, w jakich zakresach szczegółowych praktyka aikido może być przydatna w obrębie kształcenia zawodowego aktora/aktora-tancerza w trakcie studiów. Badanie pozwoli równolegle na refleksję dotyczącą wzajemnych relacji (podobieństw i różnic) między obszarami tańca, teatru, sztuk walki, sportu i procesu rehabilitacji zdrowotnej jako różnych typów doświadczania ciała w ruchu, różnych form edukacji i kształtowania świadomości ciała. W tym znaczeniu, szczegółowo przebadamy również możliwe zastosowania elementów praktyki aikido jako narzędzia dydaktycznego, określając kontekst w którym mogą wspierać rozwój osoby praktykującej.

Działania i harmonogram pracy

Główna część projektu zostanie zrealizowana w formie warsztatów praktycznych prowadzonych przez Sensei Piotra Masztalerza. Odbędzie się 7 spotkań (zawsze soboty, godz. 8:00-13:00) w okresie od marca do początku czerwca 2024 r. Sesje warsztatowe zostaną zorientowane wokół 3 głównych modułów tematycznych:

1. Tradycja źródłowa aikido – omówienie głównych założeń metodycznych praktyki, przybliżenie najważniejszych elementów konstytuujących trening aikido, etykietę i etos pracy oraz omówienie najważniejszych elementów technicznych wynikających z tradycji (vs. współczesne możliwości improwizowania na bazie aikido).
2. Przewroty – wybór jednego elementu technicznego jest pozornym zawężeniem tematyki zajęć. Przewroty stanowią jeden z kluczowych elementów mechaniki treningu aikido. Stanowią doskonały punkt wyjścia do omówienia założeń aikido, zarówno pod względem wzorców mobilnościowych, sposobu przemieszczania się, pracy z własnym ciałem, pracy z partnerem, budowania uważności i bezpieczeństwa w ruchu oraz kształtowaniu świadomej
   organizacji ciała i umysłu podczas praktykowania. Daje to też możliwość rozbudowania praktyki od podstawowych form przewrotu do bardziej złożonych technik.
3. Praca z drewnianym kijem – umożliwi poszerzenie obszaru pracy warsztatowej o zagadnienia związane m.in. z budowaniem relacji w pracy z partnerem, przedłużeniem mechaniki ruchu o relację ciała i broni, przestrzenność ruchu.

W ramach sesji warsztatowych uczestnicy zaproszeni zostaną również do przyjęcia podstawowych zasad etykiety treningowej charakterystycznej dla aikido – m.in. siad seiza, przemieszczanie się w shiko, organizacja relacji między praktykującymi oraz wobec nauczyciela. Zasady wynikają z przywiązania do tradycji źródłowej, kreują szczególną atmosferę czystości i dyscypliny pracy, ale same w sobie stanowią również element doskonalenia warsztatu pracy, kształtują uważność i skupienie na detalach, dają bezpieczeństwo i jasność zasad pracy, szczególnie ważnych przy bardziej złożonych czy ryzykownych elementach techniki. Uczestnicy zapoznają się również z zagadnieniem medytacji praktykowanej w aikido jako uzupełnienie podstawowego treningu. W ramach podsumowania całego kursu planujemy również dwa dodatkowe wydarzenia: w ramach dwóch ostatnich sesji warsztatowych organizację 2-dniowego pobytu w Dojo Wrocław Aikikai, co pozwoli na doświadczenie pracy w oryginalnej przestrzeni oraz pokaz/prezentację efektów dla społeczności AST i zewnętrznych gości w siedzibie WTT.
Dodatkowo, w ramach projektu jesteśmy otwarci na organizację dodatkowych spotkań w cel pogłębienia aspektów teoretycznych w formie wspólnych dyskusji, oglądania materiałów video oraz konsultacji indywidualnych pod opieką mgr Anny Dudy. Zachęcamy też do włączenia proponowanej perspektywy praktycznej do innych projektów czy zadań realizowanych w trakcie studiów lub poza.

Harmonogram spotkań:

• 23 marca godz. 8:00-13:00, WTT AST Bytom
• 6 kwietnia godz. 8:00-13:00, WTT AST Bytom
• 27 kwietnia, godz. 8:00-13:00, WTT AST Bytom
• 11 maja godz. 8:00-13:00, WTT AST Bytom
• 25 maja godz. 8:00-13:00, WTT AST Bytom
• 1-2 czerwca (sobota, niedziela) – zaproszenie na warsztaty w siedzibie Wrocław Aikikai, ul. Hubska 20, Wrocław

Autorka tekstu: mgr Anna Duda